Ερώτηση Τσίπρα στη βουλή για του Φιλοπάππου

Ερώτηση του Αλέξη Τσίπρα προς τον Υπουργό Πολιτισμού σχετικά με την συντήρηση και αποκατάσταση του έργου του αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη στου Φιλοπάππου. Λιθόστρωτα, καφενείο-αναπαυτήριο, απαγόρευση εισόδου αυτοκινήτων.

ΤΣΙΠΡΑΣ ΑΛΕΞΗΣ, ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ Α΄ ΑΘΗΝΑΣ - ΑΘΗΝΑ 07-12-2009

Ερώτηση Προς τον Υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού
Θέμα: Αποκατάσταση των έργων Ακροπόλεως-Φιλοπάππου του αρχιτέκτονα Δ.Πικιώνη

Tα Έργα Ακροπόλεως-Φιλοπάππου του αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη (1954-1957) καλύπτουν 85 στρέμματα και περιλαμβάνουν φυτεύσεις, χειροποίητα λιθόστρωτα μονοπάτια και χώρους στάσης και θέασης και στους δύο λόφους, τον Άη Δημήτρη Λουμπαρδιάρη, βυζαντινό αθηναϊκό ξωκλήσσι του 9ου αιώνα και το αρχονταρίκι του, "Αναπαυτήριο" κατά το δημιουργό του, ευρύτερα γνωστό σαν "καφενείο Λουμπαρδιάρη". Τα Έργα, μέρος της τουριστικής ανάπλασης της περιοχής της Ακρόπολης που έγινε την δεκαετία του ’50, κηρύχθηκαν σταδιακά μνημεία σύγχρονης αρχιτεκτονικής με παγκόσμια σημασία, τους έχουν απονεμηθεί διεθνείς βραβεύσεις και τέθηκαν υπό την προστασία της UNESCO. Επειδή βρίσκονται στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης και του Φιλοπάππου, τελούν υπό την εποπτεία της Εφορείας Ακροπόλεως (Α' ΕΠΚΑ) ενώ καθ’ ύλη αρμόδια είναι η 1η ΕΝΜΑ.

Τα Έργα καταπονούνται από τις διάφορες αλόγιστες χρήσεις σε σημείο που κινδυνεύει η ακεραιότητά τους, αφού είναι ήδη πολλαπλές οι φθορές. Κύριοι υπεύθυνοι είναι το ΥΠΠΟ, ο ΕΟΤ, ο Δήμος Αθηναίων και η Εκκλησία.

Συγκεκριμένα:

• Οι φυτεύσεις ακολουθούν φθίνουσα πορεία, όπως εξάλλου όλη η βλάστηση στο Λόφο Φιλοπάππου, καθώς γνωματεύουν ειδικοί. Αυτό, μεταξύ άλλων, συμβαίνει διότι ο Δήμος Αθηναίων δεν έχει επισκευάσει το σύστημα άρδευσης με το οποίο εξοπλίστηκαν οι λόφοι το 1983 επί δημαρχίας Δημήτρη Μπέη και διότι η Α' ΕΠΚΑ, κατά το Δήμο, δεν επιτρέπει τη συντήρηση της βλάστησης από άλλην αρχή πλην της ίδιας. Βεβαίως, η συντήρηση της βλάστησης είναι αρμοδιότητα του Δήμου Αθηναίων βάσει σχετικού εκχωρητηρίου από το Υπουργείο Γεωργίας το 1970. Επιπλέον, η Α' ΕΠΚΑ από το 2000 έχει εγκαθιδρύσει ολόκληρη αποικία από εργοταξιακά κοντέινερ σε απαράδεκτη θέση μέσα στην Πνύκα, και τη μνημειακή βλάστηση και δίπλα στο μνημείο Αναπαυτήριο. Τα κοντέινερ αυτά μετά το πέρας των εργασιών της ενοποίησης το 2004, δεν εξυπηρετούν πλέον κανέναν επείγοντα λόγο αρχαιολογικής έρευνας και άρα δεν δικαιολογείται η συνέχιση της παραμονής τους, ειδικά στο συγκεκριμένο σημείο.

• Τα λιθόστρωτα είναι ευπαθή και οι λίθοι τους αναντικατάστατοι γιατί είναι χειροποίητοι και όχι βιομηχανικοί. Μολονότι τα λιθόστρωτα προορίζονταν για πεζόδρομοι, η κίνηση αυτοκινήτων δεν εμποδίζεται καθόλου στην Ακρόπολη όπου το ΥΠΠΟ έχει φτιάξει χώρο στάθμευσης στα ριζά του Αρείου Πάγου (!!!) και όλη η κίνηση διέρχεται από τα λιθόστρωτα. Στου Φιλοπάππου, οι υπάλληλοι του ΥΠΠΟ που δουλεύουν στα κοντέινερ οδηγούν τα αυτοκίνητά τους και τα παρκάρουν μέσα στην μνημειακή βλάστηση. Ομοίως συμπεριφέρονται και οι ιερείς, ψάλτες κλπ του Άη Δημήτρη καθώς και οι επισκέπτες κατά την τέλεση μυστηρίων στο ναό. Αναφέρουμε ότι από το 2005 εκκρεμεί αίτηση της ΕΑΧΑ ΑΕ προς το ΥΠΠΟ, με την οποία ζητείται να τοποθετηθεί κατάλληλη μπάρα στην είσοδο του λόφου προς του Λουμπαρδιάρη.

• Ιδιαιτέρως αναφέρουμε το Αναπαυτήριο, το οποίο είναι κτήμα του ΕΟΤ. Το 2001 εξεδόθη ΥΑ, η οποία προέβλεπε τη σύνταξη μελέτης για την αποκατάσταση του. Η μελέτη τελικά συνετάχθη πολύ αργότερα κατ' εντολήν της ΕΤΑ ΑΕ (καθώς, όπως αναφέρθηκε, το κτίριο με τον περίβολό του ανήκει στον ΕΟΤ) και πήρε την οριστική της μορφή στις αρχές του 2009 κατόπιν σχετικής γνωμοδότησης του ΚΣΝΜ. Τον Αύγουστο 2005, το κτίριο ξενοικιάστηκε μετά από μήνυση που έκαναν, όχι οι καθ' ύλη αρμόδιοι, αλλά κάτοικοι της περιοχής, κατά παντός υπευθύνου για τις επεμβάσεις στο κτίριο και για την επί 15ετία καταπάτηση του αρχαιολογικού χώρου της Πνύκας στα βόρεια του Αναπαυτηρίου, όπου οι ενοικιαστές οργάνωναν επικερδείς συνεστιάσεις. Η μήνυση εκδικάστηκε τον Απρίλιο 2009 και η ενοικιάστρια του Αναπαυτηρίου καταδικάστηκε.

Σχετική έκθεση έχει συνταχθεί το 2005 από το μαθητή του Πικιώνη, καθηγητή ΕΜΠ, έως το 2005 υπεύθυνο για τη συντήρηση των μνημείων της Ακρόπολης και τέως μέλος του ΚΑΣ Χαράλαμπο Μπούρα.

Ερωτάται ο κύριος Υπουργός

1. Θα ληφθεί μέριμνα για την ουσιαστική προστασία και αποκατάσταση όλων των Έργων Πικιώνη;
2. Προτίθεται να εντάξει τη συντήρηση και επαναλειτουργία του Αναπαυτηρίου ως καφενείου στο ΕΣΠΑ, δεδομένου ότι η απαιτούμενη θεσμική διαδικασία είναι αρκετά προχωρημένη;
3. Θα εγκρίνει δαπάνη για την τοποθέτηση αυτόματης μπάρας στην είσοδο των λιθόστρωτων από Διονυσίου Αρεοπαγίτου, η οποία θα θέσει τέλος στην είσοδο αυτοκινήτων στους λόφους Φιλοπάππου;

Ο ΕΡΩΤΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ

ΤΣΙΠΡΑΣ ΑΛΕΞΗΣ
ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΣΥΡΙΖΑ Α΄ ΑΘΗΝΑΣ